مطالعه ی نقوش گچ بری در اتاق صوت عالی قاپو

نویسندگان

  • الهه پنجه باشی استادیار گروه نقاشی، دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران، نویسنده مسئول
چکیده مقاله:

معماری و تزیینات بنا، از جمله هنرهای مهم در عهد صفوی بوده است. هنرمندان و معماران، آثار بسیار نفیسی را در این دوره بر جای گذاشته‌اند که همه به دستور پادشاهی هنردوست به اجرا درآمده است. کاخ «عالی‌قاپو» - که یکی از بناهای مهم این دوره می‌باشد- در غرب میدان نقش جهان اصفهان، واقع و دارای تزیینات و گچ‌بری‌های بسیار چشم‌گیری است که در طبقه‌ ششم، اتاق صوت آن به اوج خود می‌رسد. عمارت عالی‌قاپو، همواره مورد توجه هنرمندان بوده و تاریخ‌نویسان بسیاری، از هنرهای به کار رفته در این کاخ، یاد کرده‌اند. در این پژوهش، نقش و علت ساخت گچ‌بری‌های موجود در اتاق صوت، به‌طور جامع مطالعه شده است، چیزی که در پژوهش‌های دیگر در لابه‌لای تألیفات، به صورت پراکنده به آن، اشاره کرده‌اند. پرسش‌های اصلی این پژوهش، عبارتند از: 1) علت اصلی ساخت این گچ‌بری‌ها در دیواره و سقف اتاق صوت چه بوده است؟ 2) این گچ‌بری‌ها دارای چه ویژگی‌ و نقوشی هستند؟ روش این پژوهش، تاریخی-تحلیلی است و با استفاده از مطالب کتاب‌خانه‌ای‌ و اسنادی جمع‌آوری شده است. با بررسی و تحلیل نقوش تنگ‌بری و همین‌طور مصالح و شیوه کارکرد آن‌ها، این نتیجه‌ گرفته می‌شود: گچ‌بری‌های اتاق صوت برگرفته از فرم‌های ظروفی، مانند تُنگ، جام و صراحی است و نقوش به کار رفته در این اتاق، الهام گرفته از  موتیف‌های گیاهی و حیوانی می‌باشد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مطالعه تطبیقی نقوش گیاهی گچ¬بری¬های کاخ تیسفون با اولین مساجد ایران (مسجد جامع نائین، مسجد جامع اردستان، مسجد جامع اصفهان)

چکیده هنر گچ­بری، از جمله هنرهای تزئینی در معماری بناهای ایران است که از دیرباز زینت بخش بسیاری از کاخ­ها و بناها قبل از دوران اسلامی و همچنین زینت­بخش بناها به خصوص مساجد دوران اسلامی بوده است. از نقوش ناب در گچبری می­توان به نقوش گیاهی اشاره کرد. در دوران قبل از اسلام، در کاخ­های ساسانی نمونه­های متنوعی از نقوش گیاهی در گچ­بری دیده شده است. هدف مقاله پیش­رو، شناخت و بررسی نقوش گیاهی در گچ­بری...

متن کامل

پژوهشی در نقوش و نشان های نمادین و اساطیری مشترک در ایران و هند (با تکیه بر مطالعات سنگ نگاره ها و گچ بری های دوره ی ساسانی)

چکیده      ایران و هند دارای مشترکات فرهنگی ـ هنری بسیاری می­باشند؛ این اشتراکات را می­توان نتیجه ارتباط گسترده و همزیستی تاریخی این دو تمدن بزرگ دانست. در این پژوهش سعی برآن است با تکیه بر نقوش و نشان های نمادین و اساطیری موجود در سنگ نگاره­ها و گچ بری های دوره­ی ساسانی و مقایسه­ی آنها با نقوش نمادین موجود در هنر هند، نقوش و نشان های نمادین و اساطیری مشترک در این دو تمدن بررسی و ارزیابی شود. ن...

متن کامل

طراحی و ساخت زیورآلات با استفاده از نقوش تزیینی عمارت عالی قاپو

در تاریخ ایران پس از اسلام ظهور سلسل? صفویه نقط? عطفی برای این کشور محسوب می شود زیرا پس از سالها سلط? بیگانگان، ایران دوباره به کشوری قدرتمند و مستقل تبدیل می شود. این دولت مقتدر شهرهای مختلفی را به عنوان پایتخت فرمانروایی خود انتخاب کردند که یکی از این شهرها اصفهان است. پایتختی که به دلیل شاهکارهای معماری بسیار زیبایی که به فرمان پادشاهان صفوی در آن ساخته شده دارای جاذبه های توریستی فراوانی ا...

15 صفحه اول

کاربرد تحلیل‌های بلورشناسی در مطالعات فنی آثار تاریخی گچی (مطالعه‌ی موردی گچ بری کوه خواجه‌ی سیستان، ملات گچ شادیاخ نیشابور و ملات گچ قلعه الموت قزوین)

Investigation of gypsum-based historical materials has two main problems: philological problems and technical issues. Technical issues, the main topic of this article, are normally consequences of physicochemical complexity of gypsum crystals in different conditions and variety of additives or mixed materials. Neglecting this technical problem, leads researchers to misunderstand or misinterpret...

متن کامل

کاربرد تحلیل های بلورشناسی در مطالعات فنی آثار تاریخی گچی (مطالعه ی موردی گچ بری کوه خواجه ی سیستان، ملات گچ شادیاخ نیشابور و ملات گچ قلعه الموت قزوین)

پژوهش و شناخت آثار تاریخی گچی در ایران دو مشکل فنی و واژه شناسی دارد. مشکل فنی موضوع این مقاله، عموماً ناشی از شناخت خصوصیات بلور گچ، هم چون تغییرات حلالیت یا شکل بلوری در اثر حضور مواد افزودنی یا تغییرات محیطی است. در این مقاله 3 نمونه ی تاریخی جمع آوری شده از کوه خواجه ی سیستان، قلعه الموت قزوین و شادیاخ نیشابور، و 3 نمونه ی مدلسازی شده ی جدید با توجه به ریزساختار بلوری آن ها بررسی می شود. آزم...

متن کامل

مطالعه تطبیقی نقوش گیاهی گچ¬بری¬های کاخ تیسفون با اولین مساجد ایران (مسجد جامع نائین، مسجد جامع اردستان، مسجد جامع اصفهان)

چکیده هنر گچ­بری، از جمله هنرهای تزئینی در معماری بناهای ایران است که از دیرباز زینت بخش بسیاری از کاخ­ها و بناها قبل از دوران اسلامی و همچنین زینت­بخش بناها به خصوص مساجد دوران اسلامی بوده است. از نقوش ناب در گچبری می­توان به نقوش گیاهی اشاره کرد. در دوران قبل از اسلام، در کاخ­های ساسانی نمونه­های متنوعی از نقوش گیاهی در گچ­بری دیده شده است. هدف مقاله پیش­رو، شناخت و بررسی نقوش گیاهی در گچ­بری...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 2

صفحات  7- 20

تاریخ انتشار 2019-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023